En Kaliteli Sohbet Chat Odaları

SİROZ

Karaciğer karnın sağ üst kadranında ,hemen sağ akciğerin altında yerleşmiş büyük bir organdır.Bir çok farklı fonksiyonu aynı zamanda gerçekleştirmesi yönüyle vücudun en akıllı organlarından biridir. Karaciğer proteinleri yapar, zararlı maddeleri vücuttan atar, kolesterolü meydana getirir, kan şekerine bağlı enerjiyi depolar ve serbestleştirir,tıpta kullanılan birçok ilacı metabolize eder.Aynı zamanda safra kanallarından akarak barsakta besinlerin emilmesine yardımcı olan safrayı üretir. Bu dikkat çekici organ ,hasar görürse veya kısmen alınırsa kendisini yenileme özelliğine de sahiptir. Karaciğere iki farklı kaynaktan kan gelir; kalpten ve barsaklardan.Bu kanın tamamı karaciğerden geçer ve kalbe döner. Eski Çinlilerin , kalbi değil de karaciğeri vücudun merkezi olarak görmeleri şaşırtıcı değildir.
Siroz Nedir ?
Karaciğerde kronik hasara neden olan birçok tipteki etken nedbe dokusuna neden olabilir. Bu hasar dokusu karaciğer hücrelerinin normal yapı ve gelişimini bozar. Barsaklardan karaciğere kan akımı durur ve ilaçların işlenmesi, proteinlerin üretimi gibi karaciğer tarafından yapılan işler engellenir.

Sirozun Nedenleri
Siroza bazıları bilinen, bazıları bilinmeyen birçok etken neden olabilir.

Kronik Viral Hepatit:B ve C tipi hepatitler ve belki diğer virüsler, karaciğeri enfekte ederek uzun süre zarfında hasar verirler ve sonuçta siroza neden olurlar.

Alkol:Aşırı miktarda alkol kullanımı A.B.D. nde sirozun en yaygın nedenidir.

Kronik Safra Kanalı Blokajı:Bu durum doğumda ortaya çıkabilir(Biliyer Atrezi) veya yaşamın daha ileri safhasında gelişir(Primer Biliyer Siroz).Sonuncunun nedeni bilinmemektedir.Karaciğerin dışındaki safra kanalları daraldığında ve bloke olduğunda bu duruma ‘primer sklerozan kolanjit’ denir. Bu durum sıklıkla kalın barsakların kronik ülserasyonu(Kolitis) ile birliktedir.

Bakırın(Wilson Hastalığı) veya Demirin(Hemakromatozis) Anormal Depolanması: Bu metaller bütün vücut hücrelerinde bulunur.Bunlar karaciğerde aşırı miktarlarda biriktiğinde siroz gelişebilir.

İlaçlar ve Toksinler:Bazı kimyasal maddelere veya ilaçlara uzun süreli maruz kalmak karaciğere hasar verebilir.

Otoimmün Hepatit: Bu kronik iltihabi durum, vücudun koruyucu antikorları karaciğeri vücudun kendi dokusu olarak tanımadığında gelişir.Antikorlar karaciğer hücrelerini sanki bakteri veya yabancı bir protein gibi algılayarak hasar verirler.

Kistik Fibrozis ve Alfa 1-Antitripsin Yetersizliği: Bu bozukluklar kalıtımsaldır.

Yakınmalar ve Bulgular Nelerdir ?

Sirozun gelişimi yıllar içinde olur.Bu süre zarfında, her ne kadar yorgunluk,zayıflık ve iştah azalması görülebilir ve zamanla kötüleşebilirse de,genellikle hiçbir şikayet yoktur.Siroz tamamen geliştiğinde birçok bulgu mevcut olabilir:

Bacaklarda ve karında sıvı birikimi:Karaciğer albümin denen ve sıvıyı kan damarlarında tutan bir protein üretir.Kandaki albümin seviyesi seviyesi düştüğünde sıvı bacaklarda ve karında toplanır, ödeme(sıvı birikimi) ve şişmeye yol açar.

Sarılık:Karaciğer normalde barsağa akan safrayı üretir.İlerlemiş sirozla birlikte safra kana geçer, deri ve gözler sararır ve idrar rengi koyulaşır.

Şiddetli kaşıntı:Kronik safra yolu tıkanması gibi bazı tip siroz olguları şiddetli kaşıntıya neden olabilir.

Safra taşları:Siroz, anormal safra pigmenti metabolizmasına neden olur.Bu nedenle sirozlu hastalarda safra taşları normal kişilere göre iki kat daha sık gözlenir.

Pıhtılaşma bozuklukları:Karaciğer kanın pıhtılaşmasına yardımcı olan bazı proteinleri üretir.Bu proteinler eksik olduğunda aşırı veya uzamış kanama gözlenir.

Mental fonksiyon değişikliği:Karaciğer barsaklardan gelen toksinleri işler.Bu maddeler, ciddi siroz vakalarında olduğu gibi kan akımına kaçarsa mental fonksiyonda bazı değişiklikler gelişebilir.

Özefagus varis kanaması:İlerlemiş sirozda barsaklara ait kan karaciğere uğramaz yemek borusu etrafındaki damarlardan kalbe doğru akar.Yemek borusundaki venler genişler, yırtılır ve yavaş veya aşırı kanamaya neden olur.

Teşhis ve Karaciğer Biyopsisi

Hekim, hastanın tıbbi öyküsünden ve fizik muayene bulgularından her zaman şüphelenebilir. Ek olarak, bazı kan testleri, tarama ve ultrasonografi faydalı bilgiler verebilir.Bununla beraber, kesin teşhis konulması için karaciğer biyopsisi( doku örneği ) gereklidir. Bu göğüs sağ alt kadranın derisini uyuşturarak karaciğere ince bir iğne ile girilerek gerçekleştirilir. Bir doku örneği alınarak mikroskop ile incelenir.

Sirozun Seyri Nedir ?

Siroz teşhisi konulduğunda, hasta ve doktor geri kalan karaciğer hücrelerini korumak ve yukarıda değinilen komplikasyonları düzeltmek için düzenlenen bir hareket planını uygulamaya koyarlar.Bu planı takip ederek, birçok hasta uzun ve üretken bir hayat yaşar.

Önleme
Sirozun belki % 90’ı aşırı alkol kullanımı ve hepatit virüslerinden kaynaklanır.Şüphesiz ki alkolden uzak durulabilir.Alkol kullanımı daima kısıtlanmalıdır.B tipi hepatite karşı etkili bir aşı mevcuttur.Hepatit B aşısı güvenli ve ucuzdur.Özellikle tüm sağlık çalışanları, üçüncü dünya ülkelerine seyahat eden kişiler, homoseksüeller, damardan ilaç kullananlar ve hayat kadınları gibi bazı yüksek riskli gruplarda uygulanmalıdır.

TEDAVİ

Sıklıkla, siroz için tek gereken tedavi nedenin kaldırılmasıdır.
· Alkolik hasta, alkol alımını daimi olarak bırakmalıdır.
Demir vücutta birikiyorsa, toplardamardan uzun süreli kan alınması, büyük miktarda demirin vücuttan uzaklaştırılmasını sağlar.

Kortizon ilacı, otoimmün hepatit ve sirozunun tedavisine yardımcı olur.

Tuzun kısıtlanması ve idrar söktürücü ilaçların( diüretikler ) kullanılması ödemi ve karın şişliğini azaltır.

Toksinler ve zarar veren ilaçlardan kaçınılmalıdır.

Diyetteki proteinin azaltılması ve bazı laksatiflerin kullanılması mental fonksiyondaki değişiklikleri önleyebilir.

Özefagustaki kanayan venlere, sklerozan (pıhtılaştıran) ajanlarla enjeksiyon yapılabilir veya küçük bantlarla kapatılabilir.Nadiren, tekrarlayan şiddetli kanamanın önlenmesi için cerrahi girişim gereklidir.

Ursodeoksikolik asit(UDCA) ve diğer ilaçlar, primer biliyer siroz ve primer sklerozan kolanjitte faydalıdır.

Karaciğer transplantasyonu

Karaciğer transplantasyonu son gelişmelerden sonra, seçilmiş hastalar için standart tedavi olarak varsayılmaktadır.

Özet

Karaciğer sirozu bir çok nedeni olan yaygın bir hastalıktır.Erken teşhis sayesinde ciddi komplikasyonların önlenmesi için birçok şey yapılabilmektedir.Karaciğer hasarının nedenine ve komplikasyonlarına bağlı olarak çeşitli tedaviler mevcuttur. Devam eden tıbbi araştırmalar sirozun gelecekteki tedavisinde büyük gelişmeleri vaat etmektedir.

Kaynak : Gastroenteroloji BD Başkanlığı-Etlik / Ankara