En Kaliteli Sohbet Chat Odaları

Gastrit Mide Hastalığı

Mide yutulmuş olan sıvı ve katı yiyeceklerin toplandığı J şeklinde bir organdır. Gelen yiyecekleri öğüterek küçük parçalara ayırır ve sıvı şeklinde ince bağırsağın ilk kısmı olan duodenuma boşaltır. Mide içinde değişik hücreler vardır. Bir grup hücre asit salgılarken, diğer hücreler sindirim enzimi olan pepsin salgılarlar. Mide yiyecekleri öğütürken, asit ve pepsinin etkisiyle sindirime hazır hale getirmiş olur.

Gastrit nedir?

Gastrit mide iltihabı (inflamasyon) anlamına gelir. Hasara bağlı olarak kandaki beyaz küre hücrelerin mide duvarında toplanması söz konusudur. Gastrit midede ülser veya kanser olduğu anlamına gelmez.

Gastritin nedenleri nelerdir?

1. Helicobacter pilori: Helicobacter pilori (HP) midede kalın mukus tabakasında bulunan bir bakteridir. Bulunduğu dokuyu direk olarak enfekte etmese de akut veya kronik inflamasyona yol açar. HP erken çocukluk döneminden itibaren midede bulunmaya başlar ve eğer tedavi edilmezse hayat boyu kalabilir. Bu enfeksiyon ülsere, hatta bazı hastalarda kansere de yol açabilir. Ancak bugünkü şartlarda HP’yi tespit ve tedavi yöntemlerimiz vardır.

2. Otoimmun gastrit-pernisyöz anemi: Bağışıklık sistemimiz antikor denen maddeler yaparak vücutta enfeksiyona yol açabilecek ajanlara karşı koruma fonksiyonu yapar. Bazı durumlarda bağışıklık sistemi yanlışlıkla kendi hücrelerine veya organlarına karşı antikorlar yapar ve onları tahrip edebilir. Midenin iç kısmını döşeyen hücrelere karşı bağışıklık sistemi antikor üretirse mide hücreleri de hasarlanabilir. Bu durumda midede akut veya kronik inflamasyon yani gastrit oluşur. Kan yapımında kullanılan B12 vitaminin emilmesinde etkili olan ve mideden salınan bir faktör bu iltihaplanma ile yok olursa B12 vitamin eksikliğine bağlı olarak pernisyöz anemi oluşur. Bu hastalarda uzun süre içinde kanser gelişebilir.

3. Aspirin ve ağrı kesiciler: Özellikle yaşlı hastalar gerek kemik gerekse eklem ağrıları için sık sık aspirin ve ağrı kesiciler kullanmaktadırlar. Uzun süre kullanımda mideyi koruyucu bir madde olan prostaglandin miktarı azalmakta ve midede gastrit, hatta ülser oluşmaktadır.

4. Alkol: Alkol ve diğer kimyasal ajanlar midede inflamasyon ve hasara yol açabilirler. Alkol mide asit salınımını arttırarak hasara yol açar. Alkole bağlı gastrit doza bağımlıdır, yani ancak fazla miktarda alındığında gastrit oluşturur.

5. Hipertrofik gastrit: Zaman içinde inflamasyona bağlı olarak mide içindeki katlantılar büyür ve şişer. Nedeni bilinmeyen bu durumda eğer mide içindeki katlantılar dev gibi olursa buna Menetrier hastalığı denir. Bu hastalarda protein kaybı olabilir.

Hastalarda ne gibi bulgular oluşur?

Semptomlar genelde gastritin akut olup olmamasına ve süresine bağlıdır. Akut dönemde karnın üst kısmında ağrı, bulantı ve kusma olabilir. Kronik dönemde ağrı künt vasıfta olur ve hastalarda az bir yiyecekle bile doygunluk hissi oluşur. Bazı hastalarda herhangi bir şikayet olmayabilir. Şiddetli ağrı tarif eden hastalarda gastrit yanında ülser de olabilir.

Tanıda neler yapılabilir?

Doktor hastanın şikayetlerini dinleyerek, tanıda gastriti düşünebilir. Ancak asıl tanı, endoskopi ve mideden alınan biyopsi ile konur. Endoskopi bükülebilir bir cihaz aracılığı ile midenin görerek değerlendirilmesi yöntemidir. Endoskopi işlemi esnasında alınan biyopsilerin incelenmesi ile gastrit tanısı konabilir.

Tedavi nasıl yapılır?

Gastrit tedavisi nedene bağlıdır. Çoğu gastrit tipinde mide asidinin azaltılması yararlı olur. Bunun yanında spesifik bir tanı da konmalıdır. Enfeksiyon durumunda antibiyotikler verilebilir. Ağrı kesiciler, aspririn ve alkol gastrit oluşumundan sorumlu ise bunlar kesilmelidir. Genel anlamda gastrit tek başına ciddi bir problem değildir.

Komplikasyonlar nelerdir?

Gastrit nedenleri genelde ortaya konabildiği için, verilen tedavilerle komplikasyon oluşması zordur. Bunun yanında HP enfeksiyonu olanların az bir kısmında uzun vadede mide kanseri gelişebilmektedir. HP’ye bağlı mide lenfoması (MALT lenfoma) gelişebilmekte ve HP tedavisi ile lenfoma iyileşebilmektedir.

Özet olarak; gastritin çeşitli nedenleri vardır. Semptomları ani başlayan ve şiddetli olabileceği gibi hastaların şikayeti olmayabilir. Tanı endoskopi ile kolayca konabilmektedir. Olguların çoğunda etkili tedavi ile şikayetler kaybolmakla beraber komplikasyonlar oldukça nadirdir.

Gastroenteroloji BD Başkanlığı-Etlik / Ankara