Dut ve Faydaları

Dutgillerden olup birçok yerde yetişen bir ağaç ve bu ağacın, beyaz siyah, kırmızı, sarı, mor ve pembe renklerindeki meyvesine denir. Yazın ilk ayında olgunlaşmaya başlar. Beyaz cinsi tatlı,. Siyah cinsi ise ekşi olur. Siyah cinsine “şam dutu” da denir. En iyisi tatlı ve büyük olanıdır. Dut ağıcının kabuğu, meyvesi, yaprakları ve kökü kurutularak baharat olarak kullanılır. Dutun bütün organlarında temizleyici ve yumuşatıcı özellikleri vardı.

Olgunlaşmış beyaz dut ishal eder, ekşi veya olgunlaşmamış dut ise kabızlık yapar. Beyaz dut taze kan yapar, şişmanlatır, gözenekleri açar, idrarı çoğaltır, karaciğer için faydalıdır, böbrek yağlarını çoğaltır, dalağa iyi gelir, fakat mide için iyi değildir, midede hangi karışımla karıştırılırsa, hemen ona dönüşür, gaz yapar, şişkinlik verir, yan etkisi sirkeli bal şerbeti ile giderilir. Dutun şırası da meyvesi gibi aynı özelliklere sahiptir.

Karadut (ekşi dut) ise mide yanmasına söndürür, susuzluğu giderir, iştahı açar, yumuşatıcı özelliğiyle midedeki yakıcı karışımı giderir, tıkalı gözenekleri açar, fakat göğüs ve sinirler için iyi değildir, yan etkisi bal ile birlikte yenilerek giderilir.

Dut cinslerinin hepsi de, boğmaca ve bademcik hastalıklarına, boğaz ve dişeti şişliklerine, çiçek ve kızamık hastalıklarına ve öksürüğe karşı gayet faydalıdır. Bu hastalıklar için, özellikle bal veya şekerle yapılmış dut şurubu daha da faydalıdır. Dutun özsuyunun kaynatılmış şırası, katılaşmadıkça bu konularda daha da kuvvetli etkiye sahidir. Olgunlaşmamış dut kurutulup dövülürse, yemeklerde sumak yerine ekşi maddesi olarak kullanırı.

Ekleyen Diyar